Milou Lünnemann over het belang van het aanpakken van intergenerationele overdracht van geweld

Wanneer kinderen opgroeien in een gewelddadige thuissituatie, blijft dat geweld vaak niet beperkt tot één generatie. Dit fenomeen, bekend als intergenerationele overdracht van geweld, is een zorgwekkend patroon waarbij gewelddadig gedrag van ouders wordt doorgegeven aan hun kinderen. Milou Lünnemann, onderzoeker bij het Verwey-Jonker Instituut en expert op het gebied van huiselijk geweld en kindermishandeling, presenteerde vorig jaar haar promotieonderzoek over de intergenerationele overdracht van geweld. Ze onderzocht waarom het ene kind dat opgroeit in een onveilige thuissituatie op latere leeftijd opnieuw slachtoffer of pleger van geweld wordt in hun relatie of gezin, terwijl een ander kind deze cirkel weet te doorbreken.

Aan Blijf Groep vertelt ze meer over het mechanisme van intergenerationele overdracht en waarom het belangrijk is om de cirkel van geweld te doorbreken.

Waarom wordt geweld doorgegeven?

Het mechanisme van intergenerationele overdracht is complex. Jongeren die in onveilige thuissituaties opgroeien, hebben vaak geen gezond voorbeeld van hoe ze met conflicten en emoties moeten omgaan. Ze leren door wat ze zien, een proces dat sociaal leren wordt genoemd. Als je als kind geweld ziet als oplossing voor conflicten, dan neem je dat onbewust mee in je eigen gedrag. Naast sociaal leren spelen ook traumatische ervaringen en onveilige hechting een rol. Kinderen die emotioneel of fysiek gewond zijn geraakt door het geweld van hun ouders, ontwikkelen vaak weinig vertrouwen in zichzelf en anderen. Dit maakt het voor hen moeilijk om gezonde relaties op te bouwen.

De gevolgen van intergenerationeel geweld

De impact van intergenerationele overdracht van geweld is diepgaand. Kinderen die opgroeien in een gewelddadige omgeving, lopen een hoger risico om later in hun leven zelf gewelddadige relaties aan te gaan. Dit kan leiden tot een cyclus van geweld die zich telkens herhaalt. Kinderen groeien op in angst, leren geen gezonde copingmechanismen en hebben vaak moeite om hun emoties te reguleren. Deze kinderen dragen de gevolgen van geweld hun hele leven met zich mee: van problemen met zelfbeeld en vertrouwen, tot agressief gedrag in hun eigen relaties.

De cirkel van geweld doorbreken

Gelukkig laat onderzoek zien dat het doorbreken van deze cyclus mogelijk is. Lünnemann benadrukt het belang van tijdige interventie en ondersteuning: Wanneer het geweld in een gezin stopt, zien we dat het beter gaat met de kinderen. Ze hebben het vermogen om te leren van positieve ervaringen en steun speelt daarbij een cruciale rol.

Ondersteuning kan in veel vormen komen: van informele hulp door familieleden en vrienden tot professionele begeleiding door therapeuten en hulpverleners. Het aanleren van emotionele vaardigheden, zoals het reguleren van emoties en het oplossen van conflicten, helpt jongeren om gezonde relaties te ontwikkelen.

Een belangrijke factor in het doorbreken van de intergenerationele overdracht van geweld is het aanleren van nieuwe gedragspatronen. Kinderen die opgroeien in geweld hebben vaak moeite met het stellen van grenzen en het uiten van hun gevoelens. Door hen te leren hoe ze op een gezonde manier kunnen communiceren en conflicten kunnen aanpakken, kunnen ze deze destructieve patronen doorbreken.

Het onderzoek van Lünnemann

Milou Lünnemann heeft met haar promotieonderzoek naar de intergenerationele overdracht van geweld laten zien hoe ingrijpend dit probleem is. Haar onderzoek, getiteld From Harm to Hope, richtte zich op de vraag waarom sommige kinderen de cyclus van geweld weten te doorbreken, terwijl anderen slachtoffer of pleger blijven. De bevindingen van haar onderzoek onderstrepen het belang van steun en interventies. Lünnemann zag dat de kinderen die informele of professionele hulp ontvingen en vaardigheden leerden om conflicten op een gezonde manier te benaderen, beter in staat waren om uit de vicieuze cirkel van geweld te komen.

Download hier het proefschrift From Harm to hope.

Een toekomst zonder geweld

De kracht van Lünnemanns werk en onderzoek ligt in de hoop die zij biedt. Het doorbreken van de cyclus van intergenerationeel geweld is mogelijk, en met de juiste hulp kunnen kinderen leren om gezonde relaties op te bouwen.

Intergenerationele overdracht van geweld is een complex en ingrijpend fenomeen, maar het aanpakken ervan biedt kinderen en volwassenen de kans op een betere toekomst. De verhalen en cijfers uit Lünnemanns onderzoek geven een duidelijk signaal: het is tijd om de cirkel te doorbreken.