Sinds een paar jaar ondersteunt Blijf Groep ook slachtoffers van mensenhandel. Maatschappelijk werker Claudia is gespecialiseerd in de hulpverlening aan deze doelgroep. We spraken haar over haar bijzondere werk.

Om bij het begin te beginnen: wat is mensenhandel eigenlijk?

Claudia: “Veel mensen denken bij mensenhandel aan prostitutie, maar het is veel breder. Ook arbeidsuitbuiting of gedwongen criminaliteit valt eronder. Kijk bijvoorbeeld op vakantieparken. Daar slapen arbeidsmigranten naast elkaar op matrasjes, zonder enig privacy. Op koelkasten hangen de prijzen van wat het eten en drinken. Dat is ook mensenhandel. Het lastige is dat deze mensen niet beseffen dat ze worden uitgebuit. Dat maakt het moeilijk om het tegen te gaan.”

Housing first

Blijf Groep heeft in totaal zes opvangplekken voor slachtoffers van mensenhandel, die kampen met complexe zorgvragen, zoals bijvoorbeeld een verslaving of psychische problemen. Claudia: “We vangen cliënten op volgens de ‘housing first’ methodiek. Dit houdt in dat we zorgen dat iemand eerst een huis heeft. Daarna starten we pas met de hulpverlening. Het is belangrijk dat zij een plek hebben waar ze tot rust kunnen komen en letterlijk weg zijn uit hun vorige situatie.”

Een rode draad in mijn werk is dat ik altijd kijk of een cliënt zelf keuzes maakt

Claudia

Zelf keuzes maken

Claudia ervaart veel ruimte en vrijheid in haar werk. Zo kan zij echt een band opbouwen met haar cliënten en zien wie er op welk moment aandacht nodig heeft. Claudia: “Het is heel belangrijk om een vertrouwensband op te bouwen met de cliënt. Vanwege het misbruik zijn deze mensen vaak heel wantrouwig. Een rode draad in mijn werk is dat ik altijd kijk of een cliënt zelf keuzes maakt. Slachtoffers van mensenhandel zijn gewend om keuzes uit handen te geven. Wij laten ze nadenken over wat ze zelf willen.”

Praktische hulp

De ondersteuning die ze biedt is heel breed. “Ik help mijn cliënten met van alles. In het begin is er vaak paniek. Ze wonen in een vreemde stad en hebben geen idee waar alles is. Dan help ik hen met  praktische dingen zoals een kinderopvang vinden, subsidies en uitkeringen aanvragen en inschrijvingen, bij bijvoorbeeld een huisarts. Veel slachtoffers hebben lichamelijke problemen. Dan help ik hen met medische zaken.”

Door de profielfoto’s met naveltruitjes, zie ik pure en vurige persoonlijkheden

Ik zie dat veel van hen na een tijd meer rust ervaren en een dagbesteding vinden. Het geeft me echt voldoening als ik zie dat mijn cliënten een dagbesteding krijgen en vrienden maken. Wanneer alles op de rit is, kan ik ze weer loslaten. Soms is dat verrassend snel.”

“Wanneer wij niets doen verdwijnen deze mensen”

Vraag Claudia naar haar baan en je begrijpt wat men verstaat onder bevlogenheid. Ze spreekt met veel warmte over haar cliënten. “Veel mensen kijken neer op mijn cliënten. Ze zien de persoon achter de ellende niet meer. Ik zie daarentegen vaak de psychische schade en het verloren kind in hen. Vaak ging het al mis in hun jeugd. Ik realiseer me geregeld dat iedereen dit kan overkomen. Wanneer we niks doen, dan verdwijnen deze mensen. Er is vaak niemand anders die ze uit deze ellende trekt.” 

Twerkende cliënt

“Ik vind mijn cliënten echt bijzonder. Soms kom ik thuis en besef ik ineens wat ik die dag heb meegemaakt. Een twerkende cliënt bijvoorbeeld. Of een transvrouw die vertelt wat ze meemaakt op straat of welke datingverzoeken ze krijgt. Ze nemen mij echt mee in hun verhaal. Door de profielfoto’s met naveltruitjes, zie ik pure en vurige persoonlijkheden. Je kunt er alles van vinden, maar het is what you see is what you get. Dat vind ik mooi.”

Door dit soort momenten denk ik weleens: wie zijn nu gek? Mijn cliënten, of de rest van de wereld?

Ze leert ook veel van haar cliënten. “Ik begeleid nu een hele integere Afrikaanse vrouw. Ze is enorm slim en ze sprak al Nederlands voordat ze de inburgeringscursus heeft gedaan. Ze is in haar geboorteland afgestudeerd en wilde een beter leven in Nederland. Helaas is ze door de verkeerde opgewacht. Door alles wat er met haar gebeurd is hoort ze stemmen in haar hoofd. Toch haalt ze kracht uit haar gebeden en weet ze precies wat ze moet doen. Daar heb ik enorm bewondering voor.”

Wat is gewoon en wat niet?

Het werk als maatschappelijk werker zet Claudia ook aan het denken over de collectieve gedachte wat gewoon is en wat niet. “Een van de vrouwen met wie ik werk draagt weinig verhullende kleding, ook op straat. Ze wordt dagelijks uitgescholden en betast. Ook ik ben dan geneigd om haar in bescherming te nemen en het af te raden. Maar moet ze dan een lange jurk aan? Dat vind ik ethisch interessant. Ze legt mij dan vervolgens uit dat dat is wie ze is. De reacties ziet ze als iets wat ze ervoor over moet hebben. Wie ben ik dan om te zeggen dat ze iets anders moet aantrekken? Iedereen moet doen wat goed voelt! Door dit soort momenten denk ik weleens: wie zijn nu gek? Mijn cliënten, of de rest van de wereld?”